Aralarında Kürtçe yayımların da bulunduğu 344 URL erişime engellendi

Aralarında Avesta Yayınevi, Rudaw, Podcast Kurdi ve Botan International ile Kürtçe yayım yapan bazı Kürt gazeteci, yazar ve sanatçılara ait olanların da bulunduğu bir kısım sosyal medya paylaşımları ile internet siteleri, Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliğinin 22 Şubat tarihli kararıyla erişime engellendi. “PKK/KCK terör örgütü propagandası yapmak” gerekçeli karar, EGM’nin talebi üzerine verildi. 

Emniyet Genel Müdürlüğünün (EGM) talebiyle aralarında Kürtçe yayım yapan yayınevi, haber siteleri ve podcast oluşumlarının Twitter ve Facebook gönderileri ile YouTube kanallarının da bulunduğu 344 adrese erişim engellendi. 

Hakimlik, verdiği karara gerekçe olarak ise şunları sundu:

• “PKK/KCK terör örgütlerinin sosyal medya yüzleri olmak”
• “Örgüt amaçlarına hizmet etmek adına dezenformasyon içerikli yayınlar yapmak” 
• “Medya ve internet aracılığı ile toplumda panik atmosferi yaratmak, devleti itibar kaybına uğratmak, toplumun devlet kurumlarına olan güvenini azaltılmasını amaçlamak, terörü örgütünün yöneticilerinin ve üyelerinin görüntü ve beyanlarını vermek; örgütün bayrak, flama ve işaretlerini paylaşarak örgüt propagandası yapmak ve bu sayede terör örgütünü meşrulaştırmaya çalışmak, terör örgütünü övücü nitelikte olmak”

Avesta Yayınevi ile Erbil merkezli medya grubu Rudaw’ın direkt olarak internet sitesi erişime engellenirken Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ile işbirliği içerisinde olan Botan International'a ait haber sitesi Botan Times, Kürtçe podcast yayımcılığı yapan Podcast Kurdi ve Hurbini, internet gazetesi Mezopotamya Ajansı’nın sosyal medya hesaplarında paylaşılan gönderiler erişime engellendi. Evrensel gazetesinin YouTube kanalı Evrensel Web Tv de erişime engellenen bir diğer adres oldu.

Kararı Free Web Turkey’e değerlendiren yayımcılar, bunun Kürt yayımcılığına vurulan bir darbe olduğunu kaydetti.

‘Bu, yayınevini kapatmaktan beter bir durum’

İnternet sitesi erişime engellenen Avesta Yayınları’nın Genel Yayın Yönetmeni Abdullah Keskin, kuruldukları günden itibaren yayınevi olarak çok sayıda yasakla karşılaştıklarını ancak internet sitelerinin de engelleneceğini tahmin etmediklerini söyledi:

“Çünkü sitemiz, kitaplarımızın tanıtıldığı ve satış yaptığımız bir yer. Sitedeki içerikler de bizim özel içeriklerimiz değil, Türkiye'nin belli başlı kitap satış platformlarının neredeyse hepsinde aynı içerikleri bulabilirsiniz. Son üç yılda 16 kitabımız yasaklandı, bunlar genelde ihbar veya küçük bir ilçedeki hakim ya da savcının talebi üzerine oldu ama erişim engeli çok farklı çünkü bu EGM’nin talebi üzerine alınmış bir karar. Bu, yayınevini kapatmaktan beter bir durum. Zira şu an kitapçılar da dahil olmak üzere herkes, siparişlerini internet üzerinden veriyor.”

Aynı zamanda Keskin’in kişisel Twitter hesabından yaptığı bir paylaşım da erişime engellendi.

‘Kürtçenin dijital ortamdaki varlığı tehlikeye atıldı’

Kürt basın özgürlüğünü korumaya yönelik çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşu Botan International da bu engellemeden nasibini alan platformlar arasında yer aldı.

Fransa merkezli yayım kuruluşu France 24, “Kürtler kimdir” konulu bir haber belgesel yayımladı. Botan International’a bağlı haber sitesi Botan Times’ın Twitter hesabı da bu belgeselin bir kısmını Kürtçeye çevirdiklerini duyurduğu bir tweet attı. Bu tweet erişime engellendi.

Erişim engeli kararını “Sansür Yasası’nın uygulanması” olarak değerlendiren Botan International Kurucusu gazeteci Murat Bayram, şunları söyledi:

“Gözlemlediğim kadarıyla belirli anahtar kelimeler seçilmiş ve onu barındıran her içerik engellenmiş.

“Türkiye’de 2500’den fazla gazete var ama Kürtçe yayım yapan gazete sayısı yalnızca bir. Bu aslında bir sonuç. İnsanlar, şu anda yaratılan baskı ortamını göze alamadıkları için Kürtçe yayımcılık yapamıyor. Dolayısıyla bu karar, var olanı sansürlerken var olabilme ihtimali olanları da engelliyor.

“Halihazırda Kürtçe, televizyon ve yazılı basında var olamıyor. Kürtçenin varlık gösterebileceği alan olarak geriye yalnızca dijital ortam kalıyor. Dolayısıyla bu, Kürtlerin yayım yapabildiği son kaleye vurulmuş bir darbe. Kürtçe’nin dijital ortamdaki varlığı tehlikeye atıldı.”

France 24’ün “Kürtler kimdir” konulu haber-belgeselinin bir kısmını Kürtçe’ye çevirdik. Haber Twitimiz engellendi. Oradaki hangi bilgi doğru değil? Oradaki hangi bilgi bizzat devletin arşiv belgelerinde yok? Fikre sansürü geçip bizzat bilgiye erişim mi engelleniyor? pic.twitter.com/LH9ZXZoxT7

— Botan International (@BotanInt) February 22, 2023

‘Türkçeden çevirdiğimiz haber engellenmiş’

Kürtçe podcast yayımcılığı yapan Podcast Kurdî‘nin bir tweet’i de erişime engellendi.

Podcast Kurdî Koordinatörü Rabia Çetin “Sansür hiçbir zaman uygulanmamalı ama böyle korkunç bir felaketin ortasında dahi Kürt medyasını sansürlemekten çekinmiyorlar” dedi.

Çetin, şöyle devam etti.

“Anahtar kelimeler belirlemiş ve onu içeren her şeyi engellemişler. İki yıl önce yaptığımız ‘Îro Çı Bû’ isimli programımızda PKK ile TSK arasında yaşanan bir çatışmayı konuşmuş ve bunu tweet atmıştık. Çatışma haberi, Anadolu Ajansı (AA) veya Demirören Haber Ajansı’nın (DHA) haberiydi. Biz onu Türkçeden çevirmiştik. Bu suçsa AA ve DHA’yı da engellesinler. Türkçeden çevirmesek bile bu sansürlenecek bir şey değil. Kaldı ki iki yıl önceki bir içerik bu, biz artık o programı yapmıyoruz bile.”

Bu programı 2 sene önce @BedirxanSalih ile birlikte yapıyorduk. Günlük haber bülteni, bu içerikte de Ortadoğu’daki son gelişmeleri vermişiz. Sırf Kürtçe diye sansürlenmiş. Elbette karara itiraz edeceğiz ama felaketin ortasında eksik yardımlar varken önceliğiniz sansür mü!

— Rabia Çetin (@cetinrabiaaa) February 23, 2023