Tr 
En 
- Sırbistan’da gazetecilere ve sivil topluma yönelik gözetim skandalı
- Rusya, Viber'ı yasakladı
- Meta’nın Filistinlilere yönelikl sansürü kayıt altına alındı
- El Salvador ve Pakistan'da yeni devlet kurumları internete 'el atıyor'
- Meta, Cambridge Analytica skandalında verileri çalınanlara tazminat ödeyecek
Bu hafta da dünya çapında internet özgürlüklerinin tehdite uğradığı birçok gelişme yaşandı. İşte 16 - 20 Aralık haftası dijital gözetim, ifade özgürlüğü ve bireysel gizlilik haklarına yönelik ihlaller:
Sırbistan’da gazetecilere ve sivil topluma yönelik gözetim skandalı
Amnesty International'ın yayınladığı bir rapora göre, Sırbistan’da polis ve ve istihbarat yetkililerin, gazetecileri, çevre aktivistlerini ve diğer bireyleri yasadışı şekilde hedef aldı.
Rapor, Sırp polisi ve istihbaratı gazeteciler ve aktivistleri gözetim altına almak için için ileri telefon casus yazılımları kullandığını ortaya koyuyor. Sırbistan’daki mevzuata göre bu suç sayılıyor.
Medya Özgürlüğü Hızlı Müdahale grubu bileşenleri ve Güvenli Gazeteciler Ağı, Sırp yetkilileri gazetecilere karşı casus yazılım kullanımı iddialarını soruşturmaya çağırdı.
https://www.amnesty.org/en/latest/news/2024/12/serbia-authorities-using-spyware-and-cellebrite-forensic-extraction-tools-to-hack-journalists-and-activists/
https://www.article19.org/resources/serbia-investigate-surveillance-of-journalists-and-sources-now/
Rusya, Viber'ı yasakladı
Rusya, popüler mesajlaşma uygulaması Viber'a erişimi, yasal ihlaller gerekçesiyle engelledi. Ülkemizdeki RTÜK benzeri denetim kurumu Roskomnadzor, geçen hafta yaptığı açıklamada, uygulamanın terörizm, aşırıcılık, uyuşturucu kaçakçılığı ve yasa dışı içerik dağıtımı için kullanıldığını öne sürdü.
Regülatörün bu kararı, Moskova'nın Google, YouTube ve WhatsApp gibi yabancı teknoloji hizmetlerine yönelik daha geniş kapsamlı baskısının bir parçası. Rusya, kendisini küresel internetten izole etmeyi ve genellikle "Runet" olarak anılan kendi yerel alternatifini oluşturmayı hedefliyor.
Japonya merkezli Viber, günde 17 milyondan fazla kullanıcısıyla Rusya'da WhatsApp ve Telegram'dan sonra en popüler üçüncü mesajlaşma uygulaması. Her iki uygulama da geçmişte Kremlin’in sansür çabalarının bir parçası olarak veya iddia edilen yasal ihlaller nedeniyle geçici kısıtlamalara maruz kaldı.
Viber, Rusya’nın 2022’de Ukrayna’yı işgalinden bu yana ülkede birçok para cezasına çarptırıldı. Bu cezalardan biri, savaş hakkında Rus yetkililer tarafından "yanlış bilgi" olarak değerlendirilen içerikleri kaldırmayı reddettiği gerekçesiyle yaklaşık 10.000 dolar değerindeydi. Başka bir davada ise, yasaklanmış içerik yayımladığı gerekçesiyle uygulamaya 8.000 doların üzerinde ceza kesildi. Rus yetkililer, şirketin bu cezaları ödemediğini iddia ediyor.
https://therecord.media/russia-bans-viber-terrorism-trafficking
Çin: Android casus yazılımı ile mobil cihaz gözetimi
Çin’de kolluk kuvvetlerinin, en az 2017'den beri EagleMsgSpy adlı gözetim araçlarını kullanarak mobil cihazlardan veri topladığı tespit edildi.
Kamu güvenlik büroları için geliştirilen bu yazılım, hedef alınan Android cihazlardan hassas veriler topladı.
https://www.darkreading.com/cyberattacks-data-breaches/chinese-cops-using-android-spyware-track-mobile-devices
Meta’nın Filistinlilere sansürü tescillendi
7amleh adlı dijital haklar grubunun hazırladığı bir raporda Filistinli gazeteci, influencer ve medya kuruluşlarının Meta'nın ayrımcı uygulamalarına maruz kalmaları detaylandırıldı.
Rapor, Filistinli seslere yönelik sansüre ilişkin doğrudan tanıklıkları içeriyor. Rapor, Meta'nın Filistin içeriğini susturma ve Filistin anlatısını bastırma yaklaşımını bir kez daha gözler önüne serdi.
https://7amleh.org/2024/12/18/erased-and-suppressed-palestinian-testimonies-of-meta-s-censorship-en
El Salvador’da yeni kurulan Siber Güvenlik Ajansı özgürlükleri tehdit ediyor
El Salvador’da onaylanan siber güvenlik ve veri koruma yasaları, ifade özgürlüğü ve gizlilik haklarını tehdit eden kapsamlı hükümler içeriyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü'ne (Human Rights Watch) göre, bu yasalar medya özgürlüğünü ve bireylerin gizlilik haklarını ciddi şekilde tehlikeye atıyor.
Yeni siber güvenlik yasası, hem siber güvenlik hem de veri korumadan sorumlu bir Devlet Siber Güvenlik Ajansı kurulmasını öngörüyor. Ajansın başkanı, başkan tarafından atanacak ve üç yıllık yenilenebilir bir dönemle görev yapacak.
Veri koruma yasası, medya kuruluşlarının ve arama motorlarının yanlış ya da eksik bilgi yayınlamaları durumunda ağır para cezalarıyla karşılaşabileceğini öngörüyor. HRW’ye göre bu ve diğer hükümler hükümetin medya kuruluşlarına kamuya açık önemli bilgiler üzerinde baskı kurmasına olanak tanıyarak kurumun sansür aracına dönüşmesine yol açabilir.
https://www.hrw.org/news/2024/12/12/el-salvador-new-laws-threaten-free-expression-privacy
Pakistan’da çevrimiçi içeriğe daha fazla kontrol geliyor
İslamabad, Pakistan – Pakistan hükümeti, çevrimiçi içerik üzerinde daha fazla kontrol sağlamak için Dijital Haklar Koruma Kurumu (Digital Rights Protection Authority - DRPA) adlı yeni bir devlet ajansı kurmayı planlıyor.
HRW’nin raporuna göre parlamentonun onayını bekleyen bu kurum, yasaklı içerik paylaşan veya erişen kişileri soruşturmak ve bu tür içerikleri barındıran sosyal medya platformlarına yaptırım uygulamakla yetkilendirilecek.
HRW’ye göre bu kurumla hükümet, sıkça internet kesintileri ve hız düşürme gibi yöntemlere başvurarak protestoları bastırmayı ve hükümet eleştirilerini önlemeyi hedefliyor.
https://www.hrw.org/news/2024/12/12/dangerous-digital-crackdown
Cambridge Analytica Skandalı: Avustralyalı Facebook kullanıcıları tazminat alabilir
Meta, Cambridge Analytica skandalında verileri izinsiz olarak toplanan yaklaşık 300.000 Avustralyalı Facebook kullanıcısına tazminat ödemek üzere Avustralya'nın gizlilik düzenleyicisi ile 50 milyon Avustralya doları değerinde bir anlaşmaya vardı.
Anlaşma, dört yıl süren yasal bir mücadelenin ardından ve ABD'de aynı skandala ilişkin 725 milyon dolarlık bir yasal çözümden iki yıl sonra duyuruldu. Avustralya Bilgi Komiseri Elizabeth Tydd, bu anlaşmanın ülke tarihindeki bireylerin gizlilik haklarını korumaya yönelik en büyük tazminat olduğunu belirtti.
https://www.theguardian.com/australia-news/2024/dec/17/facebook-cambridge-analytica-scandal-settlement-australia