Facebook’taki kara propaganda seçim sonucunu etkiledi mi?

Sosyal medya kullanıcısı Burak Su’nun analizine göre en az %2-%5 arası seçmen iktidar yanlısı sayfaların yaydığı kara propagandaya bağlı olarak ya muhalefete geçmedi ya da sandığa gitmedi Dijital pazarlama uzmanı Burak Su, Türkiye'deki Facebook Reklam Kütüphanesi raporunda yayınlanan verileri inceleyerek seçim sürecinde sosyal medya reklamlarında kullanılan muhalefete yönelik kara propaganda, yalan haber ve dezenformasyon içeren paylaşımların Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda önemli bir rol oynadığı yorumunu yaptı. Su'nun Twitter hesabından paylaştığı Facebook Reklam Kütüphanesi verilerine dayanan analizde son 90 gün içinde siyasi partiler tarafından sosyal medya kampanyalarına yapılan reklam yatırımlara dikkat çekti. Buna göre, seçim döneminde en fazla reklam harcaması yapan ilk beş parti içinde Cumhur İttifakı'ndan dört parti ve muhalefet lideri Kemal Kılıçdaroğlu bulunuyordu. Seçim öncesi en çok harcama yapan dört partinin toplam reklam harcaması yaklaşık 14 milyon TL iken, bu rakam Kılıçdaroğlu'nun 2.1 milyon TL'lik reklam yatırımını büyük ölçüde gölgede bıraktı. Analiz, Erdoğan Gönüllüleri adlı bir grup ile daha sonra silinen bir sayfa olan Büyük Türkiye ve Murat Kurum da dahil olmak üzere birçok diğer siyasi figür ve kuruluşun da sosyal medya kampanyalarına büyük yatırımlar yaptığını gösterdi. Su, ayrıca, Erdoğan Gönüllüleri sayfasının ve sonradan silinen Büyük Türkiye sayfasının Facebook reklamlarına toplamda 2.6 milyon TL harcadığına dikkat çekti. Su ayrıca, bu fonların kaynağı ve bu sayfaların arkasındaki kişiler hakkında sorular da sordu. Analiz, Erdoğan Gönüllüleri sayfasının, şehitler de dahil olmak üzere seçmenin hassas olduğu konuları da  karalama propagandasına hizmet için kullanarak, her il için ayrı bir kampanya oluşturan her bölgeye özel kampanyalar oluşturduğunu ortaya koyuyor. Halka açık bu verilerden sayfanın reklamlarının milyonlarca kez görüntülendiği ve önemli bir etki yarattığı anlaşılıyor. Su ayrıca, artık kapatılmış olan Büyük Türkiye sayfasının, muhalefeti PKK ile bağlantılı gösteren hedef odaklı içerik oluşturduğuna dair görseller de paylaştı. Reklam kampanyalarında  Kılıçdaroğlu'nu küçük düşürmeye ve milliyetçi söylemleri açıkça teşvik etmeye yönelik içerikler yaratıldığı ve bu reklamların  yayılması için yüz binlerce lira yatırım  yapan birkaç diğer sayfa olduğu da ortaya çıktı. Muhalefet uzmanlarla çalışmalı İncelenen veriye göre, muhalefetin yürüttüğü dijital kampanyalar genellikle kötü yönetildi ve farklı demografik segmentleri etkili bir şekilde hedeflemek için gerekli altyapıdan yoksundu. Su, Facebook'a yapılan önemli harcamalara rağmen, bu verinin YouTube, TikTok, Telegram, WhatsApp grupları ve Facebook Grupları gibi diğer platformların potansiyel etkisini yansıtmadığını da hatırlattı. Analizini gelecek seçimler için partilerin dijital stratejistlerle işbirliği yapması gerektiğini belirterek bitiren Su,  iktidar yanlısı kampanyalar için harcanan fonların kaynağına dair sorular da sordu. Analizin ortaya koyduğu bir diğer soru ise, iktidar yanlısı hesaplarca kullanılan yalan haber ve kara propaganda yöntemlerinin yasal olup olmadığıydı. Seçim sürecinde dijital reklamların siyasetteki hayati rolü ve siyasi reklamcılıkta şeffaflık ve düzenleme ihtiyacı ilgili tartışmalar hiç gündeme gelmemiş, buna dikkat çeken bir yazı ise daha önce Freeweb’de yayınlanmıştı. (Barış Altıntaş)