Sansür Gündemi – (30 Mayıs-5 Haziran)

Basın Özgürlüğü

• Gazeteci Cihan Acar’ın ikinci kez tutuklanmasının kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkını ihlâl ettiğine karar veren Anayasa Mahkemesi, Acar’a 30 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti. Acar, 2018 yılında “terör örgütü üyeliği” suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezasına mahkûm edildi.
• Basın Konseyi, Haziran ayının ilk toplantısında tekzibin (düzeltme ve cevap) 'kaba sansüre’ dönüştürüldüğü açıklamasında bulundu. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile ilgili haber yapan Cumhuriyet gazetesine ve habercilerine ‘terör’ suçlamasıyla dava açıldığını hatırlattı ve mahkemeden 3 tekzip kararı birden çıkartılarak gazetenin birinci sayfası dahil, iç sayfalarına da aynı tekzip metni yayınlattırılıp sayfaların karartıldığını belirtti.
• Gerger Fırat gazetesi haber müdürü Özgür Boğatekin’e dönemin Gerger Kaymakamı Ömer Bilgin’i eleştirdiği için verilen 1 yıl 15 günlük hapis cezası Yargıtay 8. Ceza dairesi tarafından 6 yıl sonra onandı.
• Gazeteci Şirin Payzın, ‘Sözüm Var’ programına Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından verilen yayın durdurma cezasına kişisel sosyal medya hesabından yayınladığı video ile tepki gösterdi.
• “Ayrımcılık virüs dinlemedi: Camiler dezenfekte edildi, cemevi ve kiliseler edilmedi” başlıklı haberi nedeniyle gazeteci Lezgin Akdeniz’e soruşturma açıldı.
• Duruşmaların görülmediği Mayıs ayında, 8 şehirde en az 37 gazeteci hakkında toplam “3 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ve en az 146 yıl 3 ay 15 günden, 399 yıl 8 ay 15 güne kadar” hapis cezası talep edildi.

Erişim Engelleri

• Esenler Belediye Başkanı Tevfik Göksu’nun belediyenin borcuna karşılık ibadet alanını gizli şekilde Hazine ve Maliye Bakanlığı’na devrettiği iddiaları hakkındaki habere erişim engeli getirildi.
• Başkentgaz’ın, Bilal Erdoğan’ın kurucuları arasında yer aldığı TÜRGEV’e  bağış yaptığı haberlere erişim engeli getirildi.
• Sunum ve PDF dokümanları gibi belgelerin paylaşılması için kullanılan scribd.com adresine erişim engeli getirildi. Site 2013 yılında da erişime engellenmişti.
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun'un 'boğazdaki kaçak yapılarının' İBB tarafından yıkılmasına ilişkin Sol Haber’in haberi mahkeme kararıyla erişime engellendi. Sol Haber, söz konusu haberin kaldırılması için gazeteye yazılan yazının açıkça sansür olduğunu belirterek haberi kaldırmayı reddetmişti.

İfade Özgürlüğü

• Batman’da KESK üyeleri, 3 sosyal hizmet uzmanının koruyucu ekipman talep ettikleri için sürgün edilmesini protesto etmek istedi; ancak polis müdahalesiyle karşılaştı.
• Yeni Asya Gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Kazım Güleçyüz ve Sorumlu Yazişleri Müdürü Halil İbrahim Özdabak hakkında “örgüt propagandası” suçundan verilen hapis cezalarının gerekçesi açıklandı. Mahkeme, yazı ve karikatürlerin “açık, somut ve yakın tehlike” gerekçesiyle ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilemeyeceğini savundu.
• Geçen hafta Hrant Dink Vakfı’na tehdit e-postası yollayan kişi tutuklandı. Vakıf ikinci bir tehdit daha aldı. Tehdit mesajı yollayan ikinci şüpheli de gözaltına alındıktan sonra tutuklandı.
• İstanbul Valiliği, 9 Ağustos’ta Grup Yorum konseri başvurusunun kabul edildiği iddialarını yalanladı. Konserleri yasaklanan Grup Yorum’un yasak, baskı ve tutuklamaların bitmesi için ölüm orucunda olan iki üyesi Nisan ve Mayıs aylarında hayatlarını kaybetti.
• Ankara’da Kürtçe müzik dinlediği için öldürüldüğü öne sürülen Barış Çakan ile ilgili paylaşımda bulunan HDP Milletvekilleri Hülya Kaya, Ertuğrul Kökçü, Garo Paylan, Meral Danış Beştaş, Remziye Tosun ve ayrıca sanatçı Ferhat Tunç, yazar Ece Temel Kuran, gazeteci Banu Güven hakkında suç duyurusunda bulunuldu.
• Ankara’da Gezi Parkı eylemlerinde polis kurşunuyla hayatını kaybeden Ethem Sarısülük’ü anmak isteyen gruba polis müdahale etti. İlk müdahalede 21 kişi gözaltına alındı.
• Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, belediye birimleri ve bağlı şirketlere gönderdiği genelgede sosyal medya üzerinden “gereksiz siyasi ve benzeri tartışmalara dahil olunmamalı, gerçek ve tüzel kişi ve kurumları hedef alan mesajlar yayınlamaktan kaçınılmalıdır” açıklamasında bulundu.
• HDP eski Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın mektupları sansürlendi. Başak Demirtaş’ın kişisel sosyal medya hesabından paylaştığı görüntülerde sansürlenen sayfalarda ‘2020/208 disiplin kurulu kararı’ yazdığı görüldü. Başak Demirtaş, Adalet Bakanlığı ve Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ü etiketleyerek “Yüz yüze görüş kaldırıldı. Görüntülü görüşme imkanı sağlanmadı. Şimdi de sansür. Sırada ne var?” diye sordu.
• Eski CHP İzmir İl Başkan Yardımcısı Banu Özdemir hakkında 3 yıl hapis istemiyle iddianame hazırlandı. Özdemir, İzmir’deki cami hoparlörlerinden ‘Çav Bella’ çalınmasına ilişkin görüntüleri sosyal medyada yayınladığı için tutuklanıp bir hafta sonra tahliye edilmişti.
• Milletvekillikleri düşürülen HDP’li Leyla Güven, Musa Farisoğulları tutuklanıp cezaevine gönderildi. Milletvekilliği düşürülen CHP’li Enis Berberoğlu da tutuklanıp cezaevine gönderildikten sonra 31 Temmuz’a kadar Covid-19 izni kapsamında tahliye edildi.
• Adana'da katıldıkları grev ve eylemler nedeniyle idari para cezaları verilen yurttaşların başvurularını değerlendiren Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), toplanma özgürlüğünün ihlaline hükmederek Türkiye’nin tazminat ödemesine karar verdi.
• Hakkari Valiliği 15 gün boyunca eylem ve etkinlikleri yasakladı. Yasağın gerekçesi olarak “Cumhuriyetin temel nitelikleri, devletin ülkesi ve milletin bölünmez bütünlüğü ile başkalarının hak ve özgürlüklerinin engellenmemesi, milli güvenlik ve kamu düzeninin sağlanması” gösterildi.
• TV programcısı ve yazar Metin Uca'ya, sosyal medya paylaşımından dolayı 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezası verildi. Uca, 24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinde Anadolu Ajansı’nın önceden açıkladığı verilerle seçim sonuçlarının birebir uyuşmasıyla ilgili tweet atmıştı.
• ‘Onur Ayı’ paylaşımı nedeniyle hedef boykot edilen Decathlon Türkiye bir açıklama yayımlayarak, ayrımcılığın her çeşidine karşıyız mesajı verdi. Şirket, ‘Onur Ayı’ sebebiyle Facebook ve LinkedIn hesaplarından cinsel kimlik ve yönelimden bağımsız olarak, eşit çalışma ortamı ve kapsayılıcığı desteklediğini duyurmuştu.
• HDP'li Leyla Güven ve Musa Farisoğulları ile CHP'li Enis Berberoğlu'nun milletvekilliğinin düşürülmesini protesto etmek amacıyla Kızılay'da bulunan Güvenpark'a yürüyen HDP'li vekillere polis müdahale etti.