Dünyada Sansür Gündemi (30 Nisan - 7 Mayıs)

•     AP’nin terörle mücadele yasası internette sansüre yol açabilir
•     Pakistan’da internet özgürlüğünde sert düşüş
•     CNSNews, Çin’de engellendiğini öne sürdü
•     Twitter, Rusya’da devlet sansürüne karşı ne yapacak?
•     Florida, platformların politikacıları engellemesini yasaklayabilir
•     Kanada’da C10 yasası tartışılıyor
•     Mauritius’ta tartışmalı internet yasa tasarısı

Avrupa Parlamentosu’nun terörle mücadele yasası sansüre yol açabilir

Avrupa Parlamentosu (AP) 29 Nisan günü, internette terör içerikli paylaşımların yayılmasını engellemek için bu tür içeriklerin bir saat içinde alan sağlayıcılar tarafından kaldırılmasını öngören TERREG adlı yasal düzenlemeyi kabul etti. Düzenlemeyle dijital platformların, terör içeriği olduğu belirtilen paylaşımları Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde en kısa sürede kaldırması veya erişime engellemesi gerekecek. Talimat verildikten sonra 1 saat içinde içeriğin kaldırılması veya engellenmesi zorunlu olacak. Çok sayıda kurumu bu yasayı tartışmalı buluyor ve kitlesel sansüre yola açacak şekilde kötüye kullanabileceği endişesini taşıyor. Korsan Parti milletvekili Patrick Breyer, “Terörle mücadele mevzuatı, örneğin İspanya’da ayrılıkçıları ve sanatçıları, veya Fransa’da protestocuları ya da Macaristan’da mültecileri baskılamak gibi birbirinden çok farklı amaçlarla defalarca kötüye kullanılmıştır” dedi. Yeşillerden Delbos-Corfield “‘Terörizm’ terimi her yerde her ağız tarafından tümüyle anlamına uymayan bir şekilde kullanılıyor. Macaristan, hükümetin herhangi bir unusurnu eleştirenlerin teröristten çok da farklı olmayan bir terim olan ‘halk düşmanı’ olduğunu öne sürdü. Eğer yarın Fransa’da Marine Le Pen seçilirse, aşırı solu terörist olarak tanımlama şansı bulacak” dedi.

Rapor: Pakistan’da internet özgürlüklerinde sert düşüş

29 Nisan’da yayınlanan bir rapora göre geçtiğimiz yıl Pakistan’da internet kullanıcılarının özgürlükleri büyük ölçüde kısıtlandı. Savunuculuk ve Gelişim Enstitüsü IRADA tarafından yayınlanan “Pakistan medya mevzuatı görünümü 2020” başlıklı rapora göre, Başbakan İmran Khan-led liderliğindeki yönetim altında çok sayıda siyasi, sosyal ve kültürel web sitesine erişim engeli getirildi. Rapora göre Pakistan hükümeti siber suçlar mevzuatını da muhaliflere karşı bir silah olarak kullanıyor. Rapora göre ülkede halihazırda var olan ifade özgürlüğü, bilgi edinme ve dijital haklara ilişkin mevzuatın, 2020’de etkilerini göstererek bu alanlarda durumu kötüleştirdiği bildirildi. İnternet politikaları ve düzenlemelerde gözlemlenen geri gidişin özellikle online alanı baskı altında tuttuğu belirtildi. Erişim engelleri ve sansüre ek olarak, dijital gözetim, mahremiyet ihlali, online alanda dezenformasyon ve yanlış bilginin yayılmasının da arttığı belirtildi. 2020 yılında ülkedeki çok sayıda gazeteci sosyal medya veya haber sitelerinde yazdıklarından dolayı, 2016’da kabul edilen Elektronik Suçların Önlenmesi Kanunu çerçevesinde yargılandı. Rapor, çok sayıda gazeteci, hak savunucusu ve aktivistin sosyal medya paylaşımları nedeniyle soruşturma, kaçırılma ve tutuklamaya maruz kaldığı kaydedildi.

CNSNews: Çin’de web sitemize erişim engellendi

Çin’de özellikle pandemi sürecinde insan hakları ihlallerine dair birçok haber yayınlayan muhafazakar haber sitesi CNSNews, web sitesinin erişime engellendiğini öne sürdü. CNS’e göre, Citizen Lab adlı internet aktivistleri, Çin’den CNSNews sitesine giden trafikte son bir ayda büyük bir düşüş olduğunu tespit etti. Haber sitesi, “Google Analytics izleyici sayılarına göre Çinli kullanıcı sayısı 10-25 Nisan aylarında ortalama 467 iken, 26 Nisan’da %79.2 düşerek 26’ya düştü; 27 Nisan’da ise %94.8’lük bir düşüş daha gerçekleşti” açıklamasında bulundu. CNS, Çin’de çok okuyucusu olmamasına rağmen bu ülkeden takipçi sayısını istikrarlı bir şekilde arttığını belirtti. “2020 yılında 56,615 ziyaretçi varken, sadece 28 Nisan’a kadar bu yılın ilk dört ayında 44,143 kullanıcı sitemizi ziyaret etti.” Muhafazakar Medya Araştırma Merkezi’nin bir parçası olan CNSNews 2020 boyunca Çin’de insan hakları ihlalleri ve pandemi, Hong Kong ve Taiwan ile gerginlik, ve Sincan’da Uygurlara karşı gerçekleştirilen insan hakları ihlalleri konusunda birçok haber yayınladı.

Analiz: Twitter Rusya’da devlet sansürüne karşı ne yapacak?

Foreign Policy dergisinde 30 Nisan’da yayınlanan Rusya’nın (Şimdilik) Twitter’ı Engellemeye Gücü Yetmiyor başlıklı analize göre, Rusya kaldırılması istenilen içeriği  kaldırmakta isteksiz ve yavaş davrandığını düşündüğü Twitter’a erişimi yavaşlatmada teknik nedenler yüzünden ağır hareket ediyor olabilir. Rusya’nın Radyo ve Televizyon Kurulu Roskomnadzor, Mart ayından bu yana içerik çıkarmadaki düşük performansı nedeniyle Twitter’ı yavaşlatıyordu. Trafik yavaşlatma uygulaması kullanıcı erişimini azaltmayı hedefliyor. Yavaşlatma girişimleri kısmen devam etse de Roskomnadzor Twitter’ı engelleme tehdidinden şimdilik geri adım atmış görünüyor. Makaleye göre bunun nedeni Rusya’nın ülke çapında derin paket inceleme (DPI) teknolojisi kullanımını zorunlu kılan ve 2019 Kasım’da kabul edilen Egemen İnternet yasasının uygulanmasında ortaya çıkan aksaklıklar. Kanun kapsamında tüm Rus internet sağlayıcılarının ağlarında DPI ekipmanı kurulumu yapması gerekiyor. Bu da Roskomnadzor’un merkezi sistemi aracılığıyla filtreleme ve erişim engelleme uygulamalarını gerçekleştirmek için kullanılıyor. Masraflı olan DPI uygulamasına geçmekte birçok firma yavaş davransa da son dönemde Twitter’ın yavaşlatılması DPI kullanımının yaygın olduğunu ispatlıyor. Twitter, kendi altyapısında paylaşımlar için içeriğin ulaştırılmasını hızlandıran ve web sitelerinin bir kopyasını yerel bilgisayarlarda saklayıp içeriği oradan ileten sunucular olarak tanımlanabilecek içerik dağıtım ağlarından (CDNs) yararlanıyor. Roskomnadzor, sansür konusunda ısrarcı olursa, bu nedenle birçok başka web sitesi de “tali hasara” maruz kalabilir. Benzer şekilde, DPI kullanımına karşı Twitter, CDN altyapısını yeniden konfigüre ederek sansürü aşabilir ve daha çok web sitesinin tali hasardan etkilenmesine sebep olabilir. Gelinen noktada Twitter’ın Rusya’nın içerik çıkarma istekleriyle uyumluluğunu arttırması bekleniyor. Twitter, Türkiye’de 2020’de çıkarılan ve sosyal medya platformlarının ülkeye temsilci atamasını gerektiren yasaya uyum sağlayacağını açıklamıştı. Foreign Policy’nin analizine göre platformun Rusya’da sansürle mücadele edip etmeyeceği kararı hem siyasi hem teknik koşullara göre belirlenecek.

Florida, platformların politikacıları engellemesini yasaklayabilir

Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Florida eyaleti Valisi Ron DeSantis’in; Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın birçok sosyal medya hesabının engellenmesi gibi durumları engellemek üzere hazırlanan bir yasayı onaylaması bekleniyor. Sosyal medya şirketlerinin siyasetçileri “platformsuz bırakmasını” engelleyen yasa, eyaletin Cumhuriyetçiler tarafından kontrol edilen yasama organında Nisan ayı sonunda kabul edilmişti. Yasaya göre sosyal medya şirketlerinin bir hesabın sansür ve engelleme konusunda açık standartlar ve tanımlar yayınlaması gerekecek. Floridalı bir adayı platformsuz bırakmaları halinde ise platformları ise günlük olarak 250,000 dolara kadar çıkabilen para cezaları bekliyor. Cumhuriyetçi yasa koyuculara göre bu düzenleme sosyal medya şirketlerinin kamusal tartışmalara olan etkilerinin azaltılması için gerekli. 6 Ocak’ta Washington DC’de Trump yanlısı protestocuların dört ölümle sonuçlanan Capitol kuşatması ardından Twitter, Snapchat, Facebook ve YouTube tarafından Donald Trump’ın hesapları platformlardan çıkarılmıştı. Mayıs’ın ilk haftasında Trump’ın hesabının Facebook şirketine ait platformlardan kaldırılmasını inceleyen Facebook’un atadığı İnceleme Komisyonu, hesabın kaldırılmasının doğru olduğu kararına varmış, ancak şirketin hesapların kaldırılması ve askıya alınması konusunda net tanım ve açıklamalar sunmamasını hatalı bulmuştu.

Kanada’nın internet yasa tasarısı hakkında tartışma devam ediyor

Geçtiğimiz hafta boyunca Kuzey Amerika basınında, Kanada’da Trudeau hükümetinin kabul etmeyi planladığı C-10 adı verilen yeni internet yasası hakkında birçok yazı, haber ve görüş yayınlandı. C-10 yasası, Kanadalıların “yerli malı” eğlence ve kültür ürünlerine yönelmesini teşvik etmeyi hedefliyor. Yasa ile Kanadalıların daha çok yerli TV programları, müzik videoları ve filmleri tercih etmesi amaçlanıyor. Yasadan Netflix, Spotify ve YouTube gibi streaming yayın platformları da etkilenecek. Washington Post’ta yayınlanan bir makaleye göre yeni yasa izleyicilere daha az seçenek bırakarak internette kültür alanında milliyetçi propagandaya kapı aralayacak. Tasarıya ilk günden beri karşı çıkan Toronto Sun gazetesinde yayınlanan bir görüşe göre ise C-10 yasalaşırsa, Kanada dünyanın en sıkı denetlenen internet bağlantısına sahip olacak ve bu yolla federal hükümet online yayın yapan gazete içeriklerine de müdahale hakkı kazanacak. Yasama organında sol partilerin yasa konusunda birleşeceği ve C-10’un büyük olasılıkla yasalaşacağı düşünülüyor.

Mauritius’da internet yasa tasarısı ciddi endişe yarattı

Mauritius’un Bilişim ve İletişim Teknolojileri Kanununa (ICTA) önerilen bir dizi değişiklik, ülkede derin insan hakları ihlallerine yol açabileceği endişesini doğurdu. Değişiklikle birlikte normalde güvenli iletişimi kesmek üzere bir proxy sunucu kurulması öngörülüyor. İfade özgürlüğünün anayasa ile kurulduğu ve demokratik parlamenter sistemle yönetilen 1.2 milyon nüfuslu Mauritius’ta internet kullanımı %68 oranında. Hak savunucuları son yıllarda internette özgürlüklerin artan bir şekilde kısıtlandığını söylüyor. Dijital haklar kuruluşu Electronic Frontiers Foundation, yasanın birçok yönüyle Türkiye’de son yıllarda geçirilen yasayı andırdığını, ancak Mauritius’un uluslararası platformları zorlayacak gücü olmadığını belirtti. Fakat EFF ve diğer uzmanlara göre tasarıdaki en büyük sorun, ülkedeki yetkili kurumların cihazları ve web tarayıcılarını kandırarak güvenli verileri sosyal medya ağları yerine sosyal medya ağlarını taklit eden bir yerel/proxy sunucusu kurmayı hedeflemeleri. Kuruma göre bu gerçekleşirse verilerin ne kadar süreyle arşivleneceği veya kullanıcı verilerinin veri ihlallerinden nasıl korunacağı belirsiz olacak. (BA)