En 
Tr 
“Rusya, YouTube’u engellemeye hazırlanıyor”
Rusya’da, ülkenin en büyük mobil ağ operatörü MTS’i kullanan kişiler, son zamanlarda mobil internetleri üzerinden YouTube’a erişim sağlayamamaktan şikayet etti.
Bunun üzerine Forbes dergisinin yerel Rusya şubesine konuşan YouTube yetkilileri, sorunun kendilerinden değil, Rusya'nın kitlesel medya sansür kurumu Roskomnadzor'dan kaynaklandığını söyledi. Roskomnadzor ise YouTube’u engellemek için bir adım atmadıklarını ifade etti.
Rusya’da internet özgürlüğü üzerine çalışan uzman avukatlardan Sarkis Darbinyan ile diğer uzman avukatlar ise bunu bir sansür hazırlığı olarak değerlendirdi.
Darbinyan ve diğer uzmanlar, Roskomnadzor’un ülkede YouTube’a erişimi engellemeye hazırlandığını söyledi. Uzmanlar göre artık tartışılması gereken şey YouTube'un engellenip engellenmeyeceği değil ne zaman engelleneceği olmalı.
Çin, devlet kurumlarında iPhone kullanılmasını yasakladı
ABD'nin Wall Street Journal (WSJ) gazetesine göre Çin, hükümet yetkilileri ile devlete bağlı kurum ve kuruluşlarda çalışanların Apple'ın iPhone model akıllı telefonları kullanmalarını yasakladı.
Gazete, "konu hakkında bilgi sahibi kaynaklara" dayandırdığı haberinde, ilgililere iPhone’ları iş için kullanmamaları ve iş yerine getirmemeleri talimatı verildiğini belirtti.
ABD merkezli bir diğer medya kuruluşu Bloomberg ise yasağın hükümet destekli kurumları ve devlet şirketlerini de kapsadığını ve çok çeşitli hükümet kontrolündeki kuruluşları kapsayacak şekilde genişletileceğini bildirdi.
- https://www.aljazeera.com/economy/2023/9/11/why-is-china-banning-officials-and-state-employees-from-using-iphones
Çin’in yeni chatbot’u, hükümet aleyhindeki soruları sansürlüyor
Çin menşeli olan, ülkede hizmet veren en büyük arama motoru Baidu, ChatGPT’ye rakip olarak çıkardığı sohbet botu “Ernie”yi tanıttı. Ancak yayımlanmasından sonraki ilk 24 saat içinde toplam 33 milyon kullanıcı sorgusuna yanıt veren Ernie’nin, Çin hükümetinin baskıcı sansüründen etkilendiği ortaya çıktı.
Stephen McDonell imzasıyla BBC’de yayımlanan “Elusive Ernie: Çin'in yeni chatbot’unun sansür sorunu var” başlıklı köşe yazısında, botun cevabı hükümetin aleyhine olacak soruları yanıtsız bıraktığı ifade edildi.
Yazıda, Ernie’nin “Xi Jinping neden yaklaşan G20 toplantısına katılmıyor?" sorusuna, yalnızca Çin Lideri Jinping’in resmi profiline bağlantı verdiği belirtildi.
“Çin hükümetinin genç işsizliği verilerini yayınlamayı bırakması bir zayıflık işareti mi?" sorusuna ise "Üzgünüm! Bu soruyu nasıl cevaplayacağımı henüz bilmiyorum" yanıtını verdiği kaydedildi.
Yazıda, Ernie’nin “yanlış” olarak işaretlenen bu gibi sorulara dikkat etmesinin özellikle öğretildiğinin altı çizildi.
İran’da hükümet, Entekhab gazetesine erişimi engelledi
4 Eylül Pazartesi günü, İran Kültür ve İslami Rehberlik Bakanlığı Basın Denetleme Kurulu, ülkede reformcu gruba yakınlığıyla bilinen dijital medya kuruluşu Entekhab'ın işletme lisansını süresiz olarak iptal etti ve web sitesi ile sosyal medya hesaplarına erişimi engelledi
Karar, 22 Ağustos'ta Entekhab’ta yayımlanan ve Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi'nin dış politikasının eleştirildiği "İran markasını açık arttırmaya çıkarmak: İran'ın dış politikası neden bu kadar zayıfladı?" başlıklı video haberinin ardından geldi. Basın Denetleme Kurulu, haberin "ulusal çıkarlara aykırı ve İslam Cumhuriyeti'nin dış politika ilkelerine aykırı" olduğunu söyledi.
Entekhab'a getirilen yasağa ek olarak, Negin Bagheri ve Elnaz Mohammadi adlı iki kadın gazeteciye geçen hafta "komplo" ve "gizli anlaşma" suçlarından kısmen ertelenmiş üç yıl hapis cezası verildi. Ancak gazetecilerin bu cezanın yaklaşık bir ayını yatmaları gerekecek.
- https://www.laprensalatina.com/iran-blocks-news-outlet-jails-journalists-as-anniversary-of-aminis-death-approaches/
- https://iranwire.com/en/journalism-is-not-a-crime/120179-iranian-news-website-blocked-amid-media-crackdown/
Gazetecileri Koruma Komitesi’nden (CPJ) İran hükümetine çağrı: Sansürden vazgeçin
Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), 5 Eylül’de yayımladığı “İran, dış politikayı eleştiren rapor nedeniyle Entekhab'ın web sitesini ve sosyal medyasını engelledi” başlıklı açıklamayla hükümetin bu sansürüne tepki gösterdi.
Açıklamada, İranlı yetkililere bu karardan geri dönmeleri ve "medyayı sansürlemeye yönelik her türlü girişimi durdurmaları" çağrısında bulunuldu.
CPJ'nin Orta Doğu ve Kuzey Afrika program koordinatörü Sherif Mansour "Devlet politikasıyla ilgili konularda doğru ve açık habercilik İran halkı için hayati önem taşıyor. İranlı yetkililer Entekhab'ın yayınına devam etmesine derhal izin vermeli ve medyayı sansürleme girişimlerine son vermelidir." dedi.
- https://cpj.org/2023/09/iran-blocks-entekhabs-website-and-social-media-over-report-criticizing-foreign-policy/
Elon Musk, Ukrayna’nın Rusya’ya saldırısını engellemek için Starlink’i kapattırmış
CNN’nin aktardığına göre eski adıyla Twitter, güncel adıyla X’in sahibi ve SpaceX ile Tesla'nın CEO'su olan Elon Musk, Ukrayna’nın Rus gemilerine saldırmasını önlemek için Kırım yakınlarındaki Starlink ağını “gizlice kapatmış”.
Musk’ın Amerikalı gazeteci Walter Isaacson tarafından yazılan biyografisinde, milyarderin Ukrayna'nın Rusya'ya yönelik İHA saldırısını durdurmak için Starlink uydularının iletişimini kestiği belirtildi. Buna göre Musk, durumu mini "Pearl Harbor" olarak niteleyerek Ukrayna'nın fazla ileriye gittiğini söyledi.
Isaacson’un kitabına göre Ukrayna’ya ait patlayıcılarla sarılı su altı drone’ları Rusya’nın filosuna yaklaştığında iletişimlerini kaybettiler ve herhangi bir hasara yol açmadan geri çekildiler.
12 Eylül’de okuyucusuyla buluşacak biyografide Musk, Rusya lideri Vladimir Putin’in Kırım’a olası bir saldırı durumunda nükleer silah kullanabileceğinden endişe etmiş ve Starlink mühendislerine sinyalleri kapatmasını emretmiş. Hatta Musk, yaşanacakları “mini Pearl Harbor” olarak tanımlamış.
- https://medyascope.tv/2023/09/08/elon-musk-ukraynanin-rusyaya-saldirisini-engellemek-icin-starlinki-kapattirmis/
- https://www.aa.com.tr/tr/dunya/elon-musk-ukraynanin-kirimda-rus-filosuna-yonelik-saldirisini-engellemekle-gundemde/2986942
- https://www.theguardian.com/technology/2023/sep/07/elon-musk-ordered-starlink-turned-off-ukraine-offensive-biography
Sibiryalı gazeteci Rusya’daki sansür yasası uyarınca beş buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı
Sibirya'nın güneyinde yer alan özerk cumhuriyet Hakasya'daki Novy Fokus bölgesel haber sitesinin editörü Mikhail Afanasyev, Rus silahlı kuvvetleri hakkında "yalan haber" yayımladığı gerekçesiyle beş buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Ceza, Ukrayna işgali sonrası Rusya'da ilkbaharda yürürlüğe giren ve ‘sahte haber paylaşımı' ile orduyu itibarsızlaştıran haberleri suç sayan ‘yalan haber’ yasası uyarınca verildi.
Mahkeme, ayrıca Afanasyev'in tahliyesinden sonra iki buçuk yıl süreyle gazetecilik yapmasını da yasakladı.
Hakasya'nın isyan karşıtı polis teşkilatının 11 üyesinin Ukrayna'ya gidip savaşmayı reddettiğini haber yaptığı için 13 Nisan 2022'de tutuklanan gazeteci, Hakasya'nın başkenti Abakan'daki bir mahkeme tarafından yargılanıp mahkum edilmeden önce 17 ay geçici olarak gözaltında tutuldu.
Rusya’da parlamentonun alt kanadı Duma, ‘sahte haber paylaşımını’ suç sayan, orduyu itibarsızlaştıran ve Rusya'ya karşı yaptırım çağrısında bulunan haberlere karşı yaptırım öngören yasayı mart ayında kabul etmişti. Yasa, Rusya ordusunun itibarsızlaştırması için azami 5 yıllık hapis cezası getiriyor.
Böylelikle Afanasyev, bu ceza kanunu uyarınca hapis cezasına çarptırılan ilk gazeteci oldu.
- https://www.themoscowtimes.com/2023/09/07/siberian-journalist-jailed-over-5-years-for-fake-war-reporting-a82381
- https://thebarentsobserver.com/en/democracy-and-media/2023/09/mikhail-sentenced-five-years-jail-writing-truth
- https://m.bianet.org/bianet/ifade-ozgurlugu/258607-rusya-yalan-bilgi-yaymayi-suc-sayan-yasa-tasarisini-onayladi
RSF tepkili: ‘Rusya’da gerçeğin bedeli artık budur’
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), Afanasyev’in hapis cezasına çarptırılmasına tepki gösterdi.
7 Eylül’de bir açıklama yayımlayan RSF, bu karara karşı uluslararası toplumu harekete geçmeye çağırdı:
"Herson ve Bakhmut'tan binlerce kilometre uzakta, Rus enformasyon savaşı yeni bir kurban daha aldı. Mikhail Afanasyev, Vladimir Putin'in Ukrayna'da yürüttüğü kanlı savaşın gerçekliği hakkında yurttaşlarını bilgilendirmeye çalışmanın bedelini özgürlüğüyle ödüyor. Rusya'da gerçeğin bedeli artık budur. Bu sistematik sansürü kınıyor ve uluslararası toplumu bağımsız Rus gazeteciliğinin hayatta kalmasını sağlamak üzere harekete geçmeye çağırıyoruz.”