İfade Özgürlüğü Derneği’nin 'Hatırlama Hakkı Raporu' yayımlandı

İfade Özgürlüğü Derneği’nin Eylül 2022'de yayımlanan "Hafızamız Siliniyor: İnternet Sansürlerinin Unutulma Hakkı Boyutu" başlıklı çalışmasının devamı niteliğindeki "Hatırlama Hakkı: İnternet Sansürünün Toplumsal Hafıza Boyutu" çalışması yayımlandı.

Raporda tarihsel kayıtların, toplumsal hafızanın ve basın arşivlerinin korunması ve arşivlerin sadece bugün için değil, gelecekte de korunmasını ve kullanılmasını sağlamak bağlamında hatırlama hakkı işlendi.

Türkiye'de unutulma hakkının özellikle sulh ceza hakimlikleri eliyle istismar edilmesinin işlendiği raporda, toplumun hatırlama hakkının ne şekilde ihlal edildiği güncel örnekler ve verilerle değerlendirildi.

Prof. Dr. Yaman Akdeniz tarafından hazırlanan çalışmada, sulh ceza hakimlikleri tarafından unutulma hakkı bağlamında 2020-2022 yılları içinde verilmiş 930 karar ve bu kararlarla birlikte yaptırım uygulanan 15 bin 732 haber ve içerik değerlendirildi.

Raporla ilgili İfade Özgürlüğü Derneği tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"Bir önceki çalışmada olduğu gibi unutulma hakkı taleplerine konu haber ve içeriklerin, yayınlandıkları tarihte herhangi bir kişilik hakkı ihlali veya hukuka aykırılık içermeyen haber ve içerikler olduğu ve hatta büyük bir kısmının yayınlanmasına devam edilmesinde üstün kamu yararı olduğu tespit edilmiştir. Odağında toplumsal hafızanın ve hatırlama hakkının korunması olmayan ve dolayısıyla basın ve İnternet arşivlerini yok etmek amacı taşıyan yasal düzenlemelerin ifade ve basın özgürlüğüne zarar vermekle birlikte, toplumsal hafızanın yok edilmesine sebep olduğu çok sayıda örnekle birlikte ortaya konulmuştur."

"Sonuç olarak, Türkiye’deki unutulma hakkına ilişkin uygulamanın Avrupa’daki uygulamalardan çarpıcı biçimde farklı olduğu tespit edilmiştir. Türkiye’deki uygulama ağırlıklı olarak unutulma hakkı kapsamında değerlendirilen haber ve içeriklerin erişime engellenmesi, yayın ve arşivlerden çıkartılması, dolayısıyla tamamen yok edilmesine yöneliktir."

Rapora, derneğin internet sitesi veya bu link üzerinden ulaşabilirsiniz.