Hükümetler tarafından uygulanan kasıtlı internet kesintilerinin 2019’dan bu yana dünya ekonomisine maliyeti 53 milyar dolar olarak ölçüldü. 24 milyar dolar ile maliyetin en yüksek olduğu yıl 2022 oldu. Kesintiler en çok Asya ve Afrika kıtalarındaki ülkelerde yaşandı.
ARMAĞAN TEZEL
Bağımsız bir VPN servisi inceleme platformu olan Top10VPN, sansür amacıyla hükümetler tarafından kasıtlı olarak uygulanan küresel çaptaki internet kesintilerinin dünya ekonomisine maliyetini hesapladı.
Top10VPN, bunu, internet sansürüne yönelik dünya çapında izleme yapan NetBlocks’un internet ve/veya sosyal medya platformlarına uygulanan kesintilerin maliyetini hesaplamak için geliştirdiği “Kapatma Maliyeti Aracı (COST)” kullanarak hesapladı.
NetBlocks’un Dünya Bankası, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU), Eurostat ve ABD Nüfus Sayımı'ndan alınan göstergelere dayanarak geliştirdiği araca göre internet sansürünün 2019’dan bu yana dünya ekonomisine maliyeti 53 milyar dolar oldu.
Top10VPN’in 2019-2024 dönemini dikkate alarak yaptığı araştırmaya göre bu sayıya 56 ülkede gerçekleşen 611 büyük internet kesintisi sonucunda ulaşıldı.
Haziran ayı itibarıyla 2024’te 15 ülkede 35 farklı kesinti yaşandı
Mayıs ayı itibarıyla 2024’te 15 ülkede 35 farklı internet kesintisi yaşandı ve bunun dünya ekonomisine maliyeti 1.57 milyar dolar oldu. 2024’te sansür amacıyla kasıtlı olarak uygulanan internet kesintilerinin toplam süresi ise 35 bin 47 saat olarak ölçüldü.
Bu yıl internet kesintisinden en çok etkilenen ülke Myanmar oldu. 55 milyon nüfuslu Asya ülkesinde gerçekleşen kesintilerin küresel ekonomiye maliyeti ise 481.2 milyon dolar olarak kaydedildi. Myanmar'ı Pakistan ve Sudan izledi.
Top10VPN, dünyanın çeşitli ülkelerinde gerçekleşen genel seçimler esnasında uygulanan internet kesintilerini ve bunların maliyetlerini de izledi. Buna göre 2024’te seçim dönemlerinde/seçimler dolayısıyla uygulanan internet kesintilerinin maliyeti 358.3 milyon dolar oldu.
Haziran ayı itibarıyla 2024'te yaşanan internet kesintilerine dair veriler aşağıdaki gibidir. Tabloda aynı zamanda her internet kesintisi sırasında neden olunan insan hakları ihlallerini de gösteriyor. Her bir çarpı, kesintiler sırasında ilgili insan haklarının ihlal edildiğini gösteriyor.
Süre rekoru 2023’ün: 79 bin saat
Top10VPN’in araştırmasına göre hükümetler 2023’te ise 25 ülkede 196 farklı internet kesintisine neden oldu ve bunun maliyeti de 9.13 milyar dolar olarak kaydedildi.
Bu kesintiler süre bazında ise toplam 79 bin 238 saat olarak ölçüldü. Bu, bu sürenin 2022’ye kıyasla yüzde 18 oranında arttığı anlamına geliyor.
Maliyet rekoru 2022’de: 24 milyar dolar
2022 yılında ise 23 ülkede 114 farklı internet kesintisi yaşandı ve bu dünya ekonomisinin 24.61 milyar dolarına mâl oldu.
Bu kesintilerden en çok Rusya (4 milyar dolar) etkilenirken onu Etiyopya ve Myanmar takip etti.
İnternetin hükümetler tarafından kasıtlı olarak kesildiği süre ise 50 bin 95 saat olarak ölçüldü. Top10VPN’e göre bu, 2021’e kıyasla yüzde 45’lik bir artış yaşandığı anlamına geliyor.
Myanmar, kesintilerden en çok etkilenen ülke
2021 yılındaysa 22 ülkede 51 farklı internet kesintisi yaşandı ve bu 5.62 milyar dolara mâl oldu.
Kesintilerin süresi, 2020’ye kıyasla yüzde 11 oranında arttı ve toplam 34 bin 595 saat sürdü.
Myanmar, 2021’de bu kesintilerden en çok etkilenen ülke olurken (2.8 milyar dolar) onu Nijerya ve Hindistan izledi.
2020’de yüzde 42’lik artış yalandı
21 ülkede 93 internet kesintisinin yaşandığı 2020’deyse bu kesintilerin küresel ekonomiye maliyeti 4.1 milyar oldu.
Kesintilerin süresi, 2019’a kıyasla yüzde 42 arttı ve toplam 27 bin 165 saat sürdü.
Hindistan bu kesintilerden en çok etkilenen ülke olurken (2.8 milyar dolar), ikinci sırada Belarus, üçüncü sıradaysa Yemen yer aldı.
2019’daki kesintilerin toplam süresi 19 bin saat
2019’daysa 22 ülkede 134 internet kesintisi yaşandı ve bu dünya ekonomisi için 8 milyar dolara mâl oldu.
Bu kesintilerden en çok etkilenen ülke Irak olurken (2.3 milyar dolar), ardından Sudan ve Hindistan geldi.
Kesintilerin süresi ise 19 bin 207 saat olarak ölçüldü.
Yıllara göre maliyet tablosu
Kesintilerin yıllık maliyetlerine dair genel görünüm ise şu şekilde:
"Bu kesintiler, sadece dijital hakları ihlal etmekle kalmıyor"
Raporu hazırlayan Top10VPN Araştırma Direktörü Simon Migliano ile Top10VPN Eski Dijital Haklar Lideri Samuel Woodhams, "Bu tür kasıtlı kesintiler en uç haliyle internet sansürüdür. Bu internet kesintileri yalnızca vatandaşların dijital haklarını ihlal etmekle kalmıyor, aynı zamanda küresel ekonomi için de ciddi sonuçlar doğuruyor" dedi.