Kuş Öldü Beybi: 2022 Twitter Erişim Engeli Raporu yayımlandı

'Kuş Öldü Beybi: 2022 Twitter Erişim Engeli Raporu' yayımlandı. Rapora göre 2022 yılında Twitter hesabı ile tweet’lerden oluşan en az 4 bin 427 URL’e erişim engeli getirildi. En çok kamu görevlileri hakkındaki usulsüzlük iddiaları ile onlara yönelik eleştiriler içeren tweet’ler erişime engellendi. Verdiği hizmetin eleştirildiği tüm tweet'leri erişim engelleten PTT ise kamu kurumları kategorisinde zirvede yer aldı.

2022’de mahkeme kararları sonucunda kaç Twitter hesabı ile tweet’in erişime engellendiğini gösteren 'Kuş Öldü Beybi: 2022 Twitter Erişim Engeli Raporu' yayımlandı.

Gazeteci Ali Safa Korkut tarafından hazırlanan rapora göre 2022'de 487’si Twitter hesabı, 3 bin 940’ı tweet olmak üzere en az 4 bin 427 Twitter URL'ine erişim engellendi. Bu sayıya 393 mahkeme kararıyla ulaşıldı.

Rapor, Avrupa Birliği finansal desteğiyle Gazeteciler Cemiyeti tarafından yürütülen “Batı Balkanlar ve Türkiye’de Haberciliğin Niteliğinin ve Bağımsız Gazeteciliğin Güçlendirilmesi II” Projesi kapsamında hazırlandı.

Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

En çok kamu görevlileri hakkındaki tweet’ler engellendi: Turizm Bakanı ile işkence yaptığı iddia edilen polis, zirvede yer aldı

Raporda, engellenen 3 bin 940 tweet’in konularına göre dağılımı da yapıldı. Buna göre ilk sırada kamu görevlileri hakkındaki usulsüzlük iddiaları ile onlara yönelik eleştiri içeren tweet’ler yer aldı. 

2022’de kamu görevlilerini konu edinen toplam 2 bin 106 tweet erişime engellendi. Bu erişim engeli kararları, bahse konu tweet’lerdeki kamu görevlilerinin talepleriyle verildi.

2 bin 106 sayısına 17 mahkeme kararıyla ulaşılırken bu 17 kararın altısı Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy hakkındaki tweet’ler için verildi. Bu altı kararla Ersoy hakkındaki 43 tweet erişime engellendi. Ersoy, böylelikle karar sayısı bakımında kamu görevlileri arasında zirvede yer aldı.

“Kamu görevlileri” kategorisinde en fazla sayıda tweet’in erişime engellendiği karar, Ankara Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele (TEM) Şubesinde görevli bir polis memuru hakkındaki tweet’ler için verilen oldu. İlgili polisin gözaltına alınan yurttaşlara işkence uyguladığı iddialarıyla ilgili bin 973 tweet, Ankara 6. Sulh Ceza Hakimliğinin kararıyla erişime engellendi. 23 Aralık 2022 tarihli kararla aynı zamanda 18 Twitter hesabı için de erişim engeli emri verildi.

PTT’yi eleştirmek yasak: 20 farklı kararla 118 tweet’i erişime engelletti

Kamu görevlileri hakkındaki tweet’lerin ardından “yetişkin, bahis, dolandırıcılık, finansal siteler ve/veya terör” temalı yayımlar olduğu iddia edilen tweet’ler gelirken (1.126) onu sade yurttaşlara yönelik paylaşımlar (316) ile kamu kurumları hakkındaki tweet’ler (118) takip etti.

Kamu kurumları hakkında olup da erişime engellenen 118 tweet’in tamamı, Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğünün (PTT) talebiyle engellendi. Zira ilgili tweet’lerin tamamında PTT’nin verdiği kargo hizmeti eleştiriliyordu. PTT, bu tweet’leri erişime engelletmek için 2022’de 20 farklı mahkeme kararı aldırdı.

En çok tweet engelleyen beş hakimliğin üçü Ankara’dan

En çok tweet engelleyen mercilerin dağılımına bakıldığında ise ilk beşte Ankara’dan üç sulh ceza hakimliği yer aldı.

Birinci sırada 2.024 tweet ile Ankara 6. Sulh Ceza Hakimliği bulunurken onu 153 tweet ile Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliği ve 140 tweet ile Ardahan Sulh Ceza Hakimliği takip etti.

Ankara ve İstanbul’daki hakimlikler tarafından engellenen tweet’lerin büyük çoğunluğu kamu görevlileri ve şirketler hakkında çeşitli iddialar barındılar paylaşımlar oldu. Aydın, Ardahan, Burdur, Bursa, Erzurum, Eskişehir, Kastamonu ve Uşak vb. illerdeki hakimlikler tarafından verilen kararlardaki tweet’ler ise “terör örgütü propagandası” barındırdığı gerekçesiyle engellendi.

Her dört tweet’ten üçü, ‘kişilik hakları ihlali’ gerekçesiyle engellendi

Engellenen tweet’lerin engellenme gerekçelerine, yani yasal dayanağına bakıldığında ise ilk sırada “kişilik hakları” ihlali yer aldı. 

2022’de 2 bin 909 tweet, bu madde dayanak gösterilerek erişime engellendi. Bu, neredeyse her dört tweet’ten üçünün bu gerekçeyle engellendiği anlamına geliyor.

İkinci sırada ise bin 31 tweet  ile “milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması” yer aldı.

487 Twitter hesabı erişime engellendi

2022’de erişim engeli getirilen Twitter hesabı sayısı ise en az 487 oldu.

Bu 487 hesabın konularına göre dağılımında ise 467 ile ilk sırada “Yetişkin, bahis, dolandırıcılık, finansal siteler ve/veya terör” temalı yayımlar yaptığı iddia edilen hesaplar yer aldı. Ardından 19 ile kamu görevlileri hakkında yayımlar yaptığı iddia edilen hesaplar gelirken onu sade yurttaşlara yönelik yayımlar yaptığı iddia edilen bir hesap takip etti.

Engellenen hesapların yasal dayanağı

Engellenen hesapların engellenme gerekçelerine, yani yasal dayanağına bakıldığında ise ilk sırada 5651 sayılı kanunun 8/A maddesinde belirtilen “milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması”nın yer aldığı görüldü. 2022’de 465 hesap, bu madde dayanak gösterilerek erişime engellendi.

İkinci sırada ise 5651 sayılı kanunun 9. maddesinde belirtilen “kişilik hakları” ihlali yer aldı. 2022’de bu madde dayanak gösterilerek erişim engeli getirilen hesap sayısı ise 22 oldu

ETHA örneği: İki Twitter hesabı üç farklı kararla erişime engellendi

2022’de “milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması” gerekçesiyle engellenen Twitter hesapları arasında gazeteler/haber ajanslarının, haberlerini paylaştığı resmi hesapları da yer aldı.

Etkin Haber Ajansı’nın (ETHA) Twitter hesabı, bu gerekçeyle kapatılan haber kaynağı hesaplarından biri oldu.

ETHA’nın “@etkinhaberetha” kullanıcı isimli hesabı, Erzurum 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 16 Mayıs 2022 tarihli kararıyla erişime engellendi.

Bu engellemenin ardından ETHA, haberlerini paylaşmak üzere “@EthaEtkin” kullanıcı ismiyle yeni bir hesap açtı. Ancak ajansın bu hesabı da Antalya 2. Sulh Ceza Hakimliğinin 28 Ekim tarihli kararıyla erişime engellendi.

Bununla da bitmedi. Ajansın 28 Ekim tarihinde Antalya 2. Sulh Ceza Hakimliği tarafından erişime engellenen “@EthaEtkin” kullanıcı isimli hesabı, bu kez de Hatay 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 20 Aralık tarihli kararıyla zaten engelli olmasına rağmen bir kez daha engellendi.

ETHA’ya ait iki farklı kullanıcı adına sahip Twitter hesabı, üç farklı kararla iki kez erişime engellendi.